Επιστροφή στο 1950:  

ΤΟ  ΜΝΗΜΟΝΙΟ  ΔΙΑΛΥΕΙ  ΤΗΝ  ΠΑΙΔΕΙΑ

Έρχονται απολύσεις εκπαιδευτικών και μείωση διορισμών

Το Μνημόνιο 3 αποτελεί για την εκπαίδευση μια τομή ιστορικής σημασίας, καθώς σε μια χώρα κάθε άλλο παρά τριτοκοσμική όπως Ελλάδα, με συμμετοχή δεκαετιών σε ΕΕ και ΟΟΣΑ έστω και από τη θέση του φτωχού νότιου συγγενή, δρομολογείται η δραματική συρρίκνωση των εκπαιδευτικών δομών. Η επιστροφή σε δεδομένα της δεκαετίας του 1950, μαζί με τη νεοσυντηρητική αυταρχική στροφή στη λειτουργία της, δημιουργούν τους όρους για μια κοινωνική οπισθοδρόμηση με συνέπειες όχι απλά απρόβλεπτες, αλλά καταστροφικές. Δίπλα στο λειτουργικό αναλφαβητισμό της αγοράς που πλάθει χειριστές και καταναλωτές, θα προστεθεί σύντομα και η αγραμματοσύνη που θα γεννήσει η ανυπαρξία σχολείων και το δυσβάσταχτο κόστος της βασικής και υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Ο καπιταλισμός δεν αντέχει μέσα στην κρίση του ένα μαζικό, καθολικό εκπαιδευτικό σύστημα με μια σχετικά ανοιχτή σε λαϊκά στρώματα πανεπιστημιακή εκπαίδευση.

Μπορεί στην Ευρώπη η σιδερένια ενότητα του αστικού κόσμου στην εφαρμογή των Μνημονίων να δημιουργεί δέος, στην πραγματικότητα όμως δημιουργούνται οι όροι για μια νέα, ιστορικών διαστάσεων βουτιά στην κρίση του καπιταλισμού της εποχή μας.

Ό,τι απέμεινε όρθιο στην εκπαίδευση από τη επίθεση της ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ και των συγκυβερνήσεων εσωτερικού (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ) κατεδαφίζεται με διαδικασίες εξπρές από το Πολυνομοσχέδιο – Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, το 3^ο Μνημόνιο και τον προϋπολογισμό του 2013. Στο στόχαστρο μπαίνουν από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια μέχρι το μισθολογικό κόστος του εκπαιδευτικού προσωπικού και των βιβλίων των μαθητών. Μαζί προωθούνται και τα πιο εφιαλτικά σενάρια για τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.

Σε ό,τι αφορά τους εκπαιδευτικούς είναι πια ξεκάθαρο πως η εφαρμογή της αξιολόγησης και η αύξηση του διδακτικού ωραρίου σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες υπηρετούν τον στόχο του 3^ου μνημονίου για 150.000 απολύσεις στο δημόσιο τομέα μέχρι το 2015. Για αυτό προωθείται ταχύτατα η (αυτο)αξιολόγηση των σχολείων και του εκπαιδευτικού προσωπικού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από το πρώτο κιόλας τρίμηνο του 2013, ενώ στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ασκούνται πιέσεις για την εκλογή νέων πρυτάνεων, των συμβουλίων διοίκησης και την ολοκλήρωση της εξωτερικής αξιολόγησης μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012.

Οι διατάξεις του μνημονίου για απολύσεις εκπαιδευτικών «κουμπώνουν» τόσο με τα έξι σημεία της εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού του 2013 για την Παιδεία, μεταξύ των οποίων προβλέπεται «η δομική αναθεώρηση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με στόχο την περικοπή του μισθολογικού κόστους των αναπληρωτών καθηγητών, τη βέλτιστη αξιοποίηση των μόνιμων εκπαιδευτικών και την ορθολογικότερη κατανομή τους στις οργανικές θέσεις», όσο και με την υποπαράγραφο Θ.2.2. του πολυνομοσχεδίου που ορίζει πως οι εκπαιδευτικοί θα μετατίθενται «για το συμφέρον της εθνικής οικονομίας και την ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος και με δαπάνη του Δημοσίου από σχολείο σε σχολείο σε όλη την επικράτεια ανεξαρτήτως βαθμίδας εκπαίδευσης και οργανικής θέσης με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού». Με λίγα λόγια ελαχιστοποιούνται οι προσλήψεις αναπληρωτών, απολύονται όσοι κριθούν «ακατάλληλοι» μέσω της αξιολόγησης και όσοι εκπαιδευτικοί απομείνουν θα γίνουν «λάστιχο» δουλεύοντας περισσότερες ώρες, με συρρικνωμένο μισθό, σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική βαθμίδα και περιοχή της χώρας απαιτήσει το Υπουργείο Παιδείας, αφού με το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε καταργείται ουσιαστικά το αμετάθετο που προστάτευε από τις αυθαιρεσίες. Δεν αποκλείεται επίσης οι αυθαίρετες μεταθέσεις να λειτουργήσουν και σαν μηχανισμός εξώθησης σε παραίτηση, καθώς η μετακίνηση συχνά προϋποθέτει τόσο έξοδα, όσα ο μισθός ή και παραπάνω (δυο σπίτια σε περιπτώσεις παντρεμένων, κόστος μετακίνησης κ.λπ.). Με βάση τα παραπάνω, η δέσμευση του κ. Αρβανιτόπουλου για άρση της τιμωρητικής δίχρονης παραμονής των νεοδιόριστων στην οργανική θέση πρώτου διορισμού αποτελεί κοροϊδία προς τους εκπαιδευτικούς, αφού δεν θα υπάρχουν πια οργανικές θέσεις!

Οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα γίνονται με την αναλογία 1:5 και μετά από διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ο οποίος θα προκηρύσσεται πλέον κάθε τρία χρόνια «για την κατάρτιση πίνακα κατάταξης εκπαιδευτικών κατά κλάδο και ειδικότητα με σκοπό το διορισμό ή την πρόσληψή τους στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ύστερα από αίτημα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο διαμορφώνεται ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες» (π/σ, παρ. Θ2). Σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΛΜΕ και ΔΟΕ η αναλογία 1:5 δεν ισχύει, αφού οι οργανικές θέσεις που κενώθηκαν είναι περισσότερες από τις προσλήψεις και ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ παραπέμπεται στις καλένδες. Είναι ενδεικτικό ότι φέτος ενώ συνταξιοδοτήθηκαν πάνω από 5.000 δάσκαλοι, έγιναν 5 (!) προσλήψεις…

Κλείνουν πανεπιστήμια και άλλα 1.500 σχολεία

Το σάρωμα των κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων του εκπαιδευτικού κλάδου συνοδεύεται από την επίθεση στα μορφωτικά δικαιώματα της νέας γενιάς, των μαθητών και των φοιτητών. Μετά τα 1.900 σχολεία που έκλεισε η Διαμαντοπούλου, η συγκυβέρνηση, σύμφωνα με τα έξι σημεία του Κρατικού Προϋπολογισμού και παρά τις αρχικές ψευδείς διαβεβαιώσεις του Υπουργού Παιδείας, ετοιμάζεται να βάλει λουκέτο στο 10% των σχολικών μονάδων που απομένουν, δηλαδή σε άλλα 1.500 σχολεία, στο όνομα μάλιστα του «εξορθολογισμού».

Αυτό πρακτικά σημαίνει τη δημιουργία υπεράριθμων τμημάτων (ήδη φέτος δόθηκαν προφορικές εντολές από τη διοίκηση για 26 μαθητές ανά τμήμα). Το φαινόμενο έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα ειδικά στα τμήματα κατεύθυνσης της Γ’ λυκείου είτε με το μεγάλο αριθμό μαθητών είτε με την απαγόρευση να σχηματιστεί τμήμα επειδή οι μαθητές δε φτάνουν το όριο, με συνέπεια τη βίαιη αλλαγή κατεύθυνσης ή σχολείου, συχνά σε άλλο χωριό. Παράλληλα διευρύνει το φαινόμενο του εξαναγκασμού των μαθητών σε μετακίνηση χιλιομέτρων, με ποδαρόδρομος ή μετακίνηση οδικώς, σε αστικά και επαρχιακά δίκτυα με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ασφάλειά τους και τα ποσοστά της σχολικής διαρροής. Τα λουκέτα θα έρθουν σε μια εποχή  που με την κατάργηση του «σχολείου της γειτονιάς» έχουν αποκλειστεί από την εκπαίδευση εκατοντάδες μαθητές λόγω της μη διασφάλισης της δωρεάν μεταφοράς τους.

Παράλληλα, μέχρι το Μάρτιο του 2013, προωθείται σύμφωνα με το 3^ο μνημόνιο η διαδικασία συγχώνευσης των τμημάτων των πανεπιστημίων και των τεχνολογικών ιδρυμάτων, στα πλαίσια του λεγόμενου «ΑΘΗΝΑ project». Επιπλέον ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει τη συγκράτηση του αριθμού των εισακτέων στις λεγόμενες παραγωγικές σχολές (σώματα ασφαλείας, στρατιωτικές σχολές) αυστηρά στο ύψος της αναπλήρωσης του προσωπικού που αποχωρεί από την υπηρεσία. Τα παραπάνω σημαίνουν λιγότερες σχολές στα μηχανογραφικά του 2013, εκτίναξη των βάσεων εισαγωγής και ακόμα περισσότερους νέους αποκλεισμένους από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράπλευρη συνέπεια η ένταση του ανταγωνιστικού χαρακτήρα των εξετάσεων με όλες τις αρνητικές συνέπειες για το λύκειο.

Τέλος τα δωρεάν βιβλία

Από το μακελειό στην εκπαίδευση δε γλιτώνουν ούτε τα σχολικά συγγράμματα αφού προετοιμάζεται επί της ουσίας η κατάργηση του δωρεάν βιβλίου. Η πρόβα τζενεράλε έγινε πέρσι επί υπουργίας Διαμαντοπούλου όταν πήραν φωτιά τα φωτοτυπικά λόγω της σκανδαλώδους έλλειψης βιβλίων και της κατάργησης του ΟΕΔΒ. Από εδώ και στο εξής ο μαθητής θα παίρνει το βιβλίο δανεικό και χρεωμένο, αφού αυτό δε θα του ανήκει, αλλά θα πρέπει να το επιστρέψει για επανάχρηση. Σε περίπτωση που δεν το επιστρέψει με τη λήξη του σχολικού έτους, η οικογένειά του θα κληθεί να το πληρώσει. Και είναι βέβαιο πως με την κατάργηση του ΟΕΔΒ το κόστος του κάθε βιβλίου θα εκτιναχθεί. Μάλιστα ο υπουργός Παιδείας ανήγγειλε πως «θα υπάρχει μια μεμβράνη σε κάθε σελίδα των βιβλίων, ώστε να μην μουτζουρώνεται, και στο τέλος της χρονιάς με ευταξία θα παραδίδεται στους επόμενους»! Την ίδια επίθεση δέχονται και τα δωρεάν πανεπιστημιακά συγγράμματα, από τα οποία ο υπουργός Οικονομικών φιλοδοξεί να εξοικονομήσει μετά από «εξορθολογισμό» έως και 35 εκατ. ευρώ.

Συσσίτιο για δασκάλους

Δεν κρύβονται πλέον οι κυβερνητικοί παράγοντες όταν περιγράφουν τα σχέδιά τους. Ο υπουργός Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος, με δηλώσεις του χτες στον τηλεοπτικό ΣΚΑΪ παραδέχεται ότι ο νέος εκπαιδευτικός με μισθό 650-700 δεν μπορεί να ζήσει όταν μετακινείται από τον τόπο κατοικίας του. Για να προτείνει μετά ανενδοίαστα συσσίτια εκπαιδευτικών σε στρατόπεδα και στρατιωτικές λέσχες. Την ίδια στιγμή το χαμηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο στην αστυνομία θα είναι μετά τις μειώσεις 1.024 ευρώ.

Η υποβάθμιση του εισοδήματος των εκπαιδευτικών στο όριο της επιβίωσης και το ασφυκτικό διοικητικό πλαίσιο εργασίας, μαζί με την εργασιακή ανασφάλεια και τη θεσμοθετημένη αυθαιρεσία της διοίκησης, αντανακλούν τη νέα αντίληψη για την εκπαιδευτική πολιτική. Παράλληλα με τη μείωση των δαπανών, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις σε βάρος μάλιστα της λειτουργίας των σχολείων, τον ασφυκτικό έλεγχο του περιεχομένου της παρεχόμενης παιδείας, έρχεται η στοχευμένη υποβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου της κοινωνίας σαν μέτρο πρόληψης των κοινωνικών αγώνων. Επειδή όμως παραγωγή και ανταγωνιστικότητα δε διασφαλίζονται μόνο με αστυνομικούς, ο γερασμένος καπιταλισμός ανοίγει το δρόμο σε μια νέα βουτιά στην κρίση.

Της Σταυρούλας Δομούζη

Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 11.11.12